Czy do wstrzykiwania zależności w javascript potrzebny jest framework? Czy jest jakiś wbudowany mechanizm języka który pozwala nam to robić w łatwy sposób? Jest!

W javascript programowanie obiektowe możliwe było przez lata dzięki funkcjom i dziedziczeniu przez prototypy. Syntax sugar w postaci klas jakie pojawiły sie razem z ES6 nie zmieniają tego. Nadaj pod spodem wykorzystywane są prototypy. Warto więc poznać możliwości jakie nam dają. Zacznijmy od prostego przykładu w którym za pomocą funkcji definiujemy obiekt Engine:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
function Engine(model) {
    this.model = model;

    this.start =  function () {
        console.log(`start engine: ${this.model}`)
    };
}

const engine = new Engine('v8');
engine.start();

Po zdefiniowaniu funkcji, wykorzystuje ją do stworzenia obiektu w którym znajdą się zarówno dane jak i logika. Jak widać bez użycia klas mamy programowanie obiektowe. Funkcje które są używane w js razem z new nazywane są konstruktorami i zwyczajowo ich nazwa zaczyna się z dużej litery. Ok, idźmy dalej. Warto zwrócić uwagę na to że jeżeli zmienimy funkcje start na lambdę (arrow function) to w dalszej części nie będziemy mieli dostępu do zmiennej model. Wynika to w różnicy w bindowaniu kontekstu this. Dla function this domyślnie odnosi się do miejsce gdzie funkcja jest wywoływana a dla arrow będzie to miejsce gdzie funkcja została zadeklarowana. Zdefiniujmy teraz silnik Diesel który będzie dziedziczył po Engine i zawierał dodatkową logikę:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
function Diesel(model) {
    this.model = model;

    this.checkIsOk = function () {
        console.log('is ok');
    }
}

Diesel.prototype = new Engine();

Po zdefiniowaniu funkcji Diesel do prototypu podpinam obiekt Engine. Dzięki czemu obiekt typu Diesel będzie miał wszystkie funkcje z obiektu Engine. Widać to na przykładzie:

1
2
3
const diesel = new Diesel('vw');
diesel.checkIsOk();
diesel.start();

Jak widać bez użycia klas tworzymy kod wykorzystujący paradygmat obiektowości i używamy przy tym dziedziczenia. Co więcej w dowolnym miejscu aplikacji możemy zmienić prototype obiektu. Jet to coś co nie jest możliwe w takich językach jak np. Java. Tam dziedziczenie odbywa się na poziomie kodu źródłowego i po skomplikowaniu nie możemy w łatwy sposób
zmieniać klasy bazowej po której dziedziczymy. Tak więc język który na pierwszy rzu oka wygląda jakby nie był obiektowy oferuje bardzo elastyczną obiektowość. Jak możemy to wykorzystać do wstrzykiwania zależności? Utwórzmy na początek obiekt typu Car:

1
2
3
4
5
6
function Car() {
    this.drive = () => {
        this.engine.start();
        console.log('drive');
    }
}

W funkcji drive wykorzystałem obiekt typu Engine, ale ten nigdzie nie został ustawiony. Jak go wstrzyknąć? Również za pomocą prototypu:

1
Car.prototype.engine = new Engine('v8');

Jak widać tworzymy obiekt Engine i podpinamy go do prototypu Car dzięki czemu będzie on dostępny we wszystkich obiektach ego typ. W łatwy sposób możemy wstrzykiwać zależności do obiektu, bez konieczności wykorzystywania dodatkowych bibliotek. No dobra ale co w przypadku kiedy Car będzie miał inny model silnika niż v8? Przy obecnym podejściu wszystkie samochody będą miały taki sam silnik. Możemy podejść do tego problemy w taki sposób:

1
2
3
4
5
6
7
function Car(engineModel) {
    this.model = 'another'
    this.drive = () => {
        this.engine.start.call(this);
        console.log('drive');
    }
}

Korzystając z metody call zmieniamy kontekst this funkcji start z Engine, dzięki czemu mamy możliwość zmiany danych na jakich pracuje ten obiekt.

Podsumowując, javascript jest bardzo ciekawym językiem. Oferuje odmienne podejście do obiektowości niż main streamowe języki takie jak np. Java. Czy te podejście jest lepsze? To zależy, jak zawsze. Może ono powodować problemy ze zrozumieniem wśród programistów znających inne języki, dodatkowo może utrudniać zrozumienie takiego kodu. W końcu w klasach mamy wszystko w jednym miejscu, tutaj prototyp można zmienić w dowolnym miejscy aplikacji. Mimo to js daje większą elastyczność jeżeli chodzi o dziedziczenie i wstrzykiwanie zależności.